پس
از گذشت 900 سال از تاسيس رصدخانه خواجه نصيرالدين طوسي، نخستين رصدخانه حرفه اي
كشور در كاشان تاسيس مي شود.
ساخت
رصدخانه ملي ايران در ارتفاعات کاشان تاکنون 20 درصد پيشرفت داشته است. اين
رصدخانه در ارتفاع 3 هزار و 600 متري قله «گرگش» در روستاي کامو در 80 کيلومتري
جنوب غربي شهر کاشان ساخته مي شود. رضا منصوري مجري طرح رصدخانه ملي ايران، ايجاد
اين رصدخانه را نماد توان علمي متخصصان و دانشمندان کشورمان دانست و آن را يکي از
برنامه هاي مهم برنامه پنجم توسعه کشور اعلام کرد.
وي
با بيان اين كه اعتبار مورد نياز براي بهره برداري از اين رصدخانه 400 ميليارد
ريال است، گفت: ساخت قطعات و ابزار مورد استفاده در اين رصدخانه سال آينده در کشور
آغاز مي شود.
وي گفت:
مطالعات مکان يابي رصدخانه ملي ايران با در نظر گرفتن ويژگي هايي نظير امکان ديد
مناسب آسمان و تعداد شب هاي ابري 9سال طول کشيد.
منصوري،
طراحي و تعيين مکان دقيق تلسکوپ، ابزار رصد و کنترل آلودگي نوري حوالي قله گرگش را
از ديگر برنامه هاي اجراي اين طرح اعلام کرد و گفت: ساخت جاده دسترسي به طول
11کيلومتر وتامين منابع آب، برق، کابل فيبرنوري و زيرساخت مخابراتي از نيازهاي
اساسي براي تسريع در ساخت وتکميل به موقع اين طرح است.
ساخت
رصدخانه ملي ايران، اسفند سال 1382 به عنوان يکي از بزرگترين طرح هاي علمي کشور در
هيات دولت تصويب شد.
اجراي
طرح رصدخانه ملي ايران از بهمن سال1382 با تشکيل کميته اي به نام کارگروه رصدخانه
ملي در معاونت پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري آغاز و در آبان ماه سال 1385
اين طرح به پژوهشگاه دانش هاي بنيادي واگذار شد.
دكتر
محمد جواد لاريجاني رئيس پژوهشكده و طرح هاي بنيادي كشورهم گفت: رصد خانه كاشان از
نوع درجه يك و به لحاظ وسعت دوازدهمين و به لحاظ دقت اولين رصد خانه دنيا خواهد
بود.
دكترلاريجاني
در بازديد از ارتفاعات گرگيش در منطقه كامو و جوشقان از توابع شهر قمصر كاشان گفت:
اين رصد خانه سفره گسترده علمي خواهد بود كه نه تنها محققين ايراني بلكه محققين
سراسر جهان اسلام، زمان هايي را براي رصد پديده هاي سماوي در اين رصد خانه رزرو خواهند
كرد.
لاريجاني
طرح رصد خانه ملي كاشان را يكي از طرح هاي كلان علمي دانست كه با تاسيس آن پيشرفت
هاي وسيعي را براي جايگاه علمي كشور به دنبال خواهد داشت.
وي
يادآور شد: با تاسيس رصد خانه ملي كاشان، ايران تنها كشور منطقه خاورميانه خواهد
بود كه داراي چنين رصدخانه پيشرفته اي است.
رئيس
پژوهشكده و طرح هاي بنيادي كشور، كمي آلودگي نوري در منطقه قمصر كاشان را مهمترين
دليل انتخاب اين منطقه براي تاسيس رصدخانه ملي ايران دانست و با اشاره به اينكه در
حال حاضر اين منطقه يكي از بهترين نقاط كشور به لحاظ ديد است، افزود: بعد از 4 سال
مكان يابي و آمايش مناطق مختلف كشوردر زمينه اندازه گيري دقت آلودگي نوري و ساير
شاخصه ها، ارتفاعات گرگيش در منطقه كامو و جوشقان از توابع قمصر كاشان بهترين مكان
تشخيص داده شد.
لاريجاني
با اشاره به مصوبه دولت براي حفاظت از مناطق حفاظت شده نوري بويژه مناطق حفاظت شده
نزديك به رصد خانه گفت: با استفاده از اين مصوبه بايد از افزايش آلودگي نوري منطقه
جلوگيري شود.
وي
انتخاب منطقه قمصركاشان به عنوان اولين پايلوت اجراي شهر نمونه با كمترين آلودگي
نوري را يكي از دستاوردها دانست و افزود : با اجراي اين طرح در آينده نزديك قمصر
به عنوان شهر نمونه اي با كمترين آلودگي نوري معرفي خواهد شد.
دكتر
خرمشاهي مجري طرح رصدخانه ملي ايران نيز رصد خانه ملي ايران در كاشان را مجهز به
يك تلسكوپ اپتيكي با قطر آيينه 4/3 متر براي فاز اول اعلام كرد و گفت: با نصب اين
تلسكوپ اين امكان براي محققين و پژوهشگران در حوزه نجوم فراهم خواهد شد تا بتوانند
اجرام موجود در كهكشان خود و اجرام فراكهكشاني را تا عمق قابل توجهي از كيهان مورد
مطالعه قراردهند.
به
گفته وي اين تلسكوپ مجهز به ابزارگان رصدي تصويربردار و طيف سنج خواهد بود.
دكتر خرمشاهي، از مهمترين ويژگي هاي اين تلسكوپ را طراحي آن توسط متخصصين
داخلي با كمك مشاوران خارجي اعلام كرد.
محمد محزون